Nergens in Noord-Holland stegen relatief gezien de inhuurkosten zoveel als in de West-Friese gemeente Koggenland. In 2020 was het nog 5 ton, vorig jaar liepen de kosten op tot 2,4 miljoen euro. Een gemeentesecretaris die voor de eerste vijf maanden werd ingehuurd voor 20.000 euro per maand was voor wethouder Rosalien van Dolder (VVD) zelfs reden om op te stappen.
Uit informatie die NH heeft verkregen via een verzoek op de Wet open overheid (Woo) blijkt dat in 2022 bij meerdere afdelingen managers zijn ingehuurd. Veel meer dan in de twee jaar ervoor. Het gaat vooral om projectmanagers. Dat heeft zo zijn redenen, zo reageert de gemeente. "Koggenland heeft een ambitieus (woning) ontwikkelprogramma. Hiervoor zijn projectleiders nodig, die lastig te vinden zijn. De gemeente is genoodzaakt projectleiders in te huren als aanvulling op de bestaande capaciteit en naast de werving van vaste projectleiders."
Het is niet het enige waar de gemeente tegenaan loopt. Ook de krapte op de arbeidsmarkt, toegenomen ziekteverzuim en zwangerschapsverloven worden genoemd als redenen, waardoor meer ingehuurd wordt.
Het is een probleem waar meer gemeenten mee kampen. In onze provincie huren gemeenten jaarlijks voor honderden miljoenen aan freelancers in. Ondanks dat, wijst de gemeentewoordvoerder erop dat er in Koggenland minder wordt ingehuurd dan bij soortgelijke gemeenten en ook dan het landelijk gemiddelde. Is het in Koggenland 14 procent van de totale loonkosten, het landelijk gemiddelde staat op 18 procent.
Als Van Dolder aantreedt, wordt al snel duidelijk dat ze er een heel eigen werkwijze op nahoudt. Problemen wil ze oplossen, projecten rond maken; hoe sneller, hoe beter. Ze wordt er door veel inwoners om geroemd. Ook burgemeester Monique Bonsen benoemde het tijdens een raadsvergadering over het vertrek van de wethouder. "Ze was altijd op zoek naar kansen voor onze inwoners."
Vergeten bezwaar te maken tegen gaswinning Middelieveld
De inhuur van managers in de gemeente frustreert Rosalien van Dolder in haar tijd als wethouder. "Telkens kwam er weer een nieuwe manager en was het net of alles weer opnieuw begon. Dan liep er al een onderzoek naar bijvoorbeeld de vergunningverlening. Maar dat wist dan niemand meer, en werd er vervolgens een nieuw bureau ingezet."
Ze botst met de ambtelijke top, veelal ingehuurde krachten. Van Dolder beklaagt zich dat fouten niet worden opgepakt. In haar ontslagbrief geeft ze als voorbeeld de keer dat vergeten wordt beroep aan te tekenen tegen het voorstel van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) om meer en langer gas te winnen uit het Middelieveld.
"Wekenlang heb ik gepleit voor onderzoek naar deze fout en transparantie naar zowel
de inwoners als de gemeenteraad. Maar er gebeurde niets." Als ze een klacht indient, dient de desbetreffend ambtenaar een klacht tegen haar in: "Omdat ik hem 'onheus zou hebben bejegend'. Direct wordt er een formeel onderzoek opgetuigd naar mijn handelswijze. Naar
de betrokken inwoners wordt niet omgekeken", zo schrijft ze in haar ontslagbrief.
Tekst gaat verder onder de foto.
Gemeentesecretaris voor 20.000 euro per maand
De druppel is uiteindelijk dat er een nieuwe gemeentesecretaris wordt aangenomen. De vrouw wordt dan al enkele maanden ingehuurd als afdelingshoofd Dienstverlening voor 122 euro per uur, ongeveer 20.000 euro per maand.
Ze begint in februari van dit jaar aan haar nieuwe baan als gemeentesecretaris, maar wordt voordat ze echt in dienst treedt, nog 5 maanden lang (tot juli) ingehuurd voor zo'n 100.000 euro. Ongeveer net zoveel als ze in een jaar zou verdienen als ze in loondienst zou zijn bij de gemeente.
"Er hebben meer mensen gesolliciteerd om in dienst te komen als gemeentesecretaris. Maar deze ingehuurde kracht werd dus gewoon naar voren geschoven. Stel dat je bij de groendienst iemand aanneemt en dan eerst vijf maanden voor meer geld zou inhuren. Dan zou iedereen het gek vinden, maar bij een manager kan het ineens wel", aldus Van Dolder. De maat is vol en op 7 mei dient ze haar ontslag in als wethouder.
"Ik wens hiervoor geen politieke verantwoordelijkheid meer te dragen"
Ze concludeert in haar ontslagbrief: "De macht van de ambtelijke top is groot, mede door het ontbreken van controle daarop. Pogingen mijnerzijds om de machtsverhoudingen weer in balans te brengen, leidden meermaals tot een vorm van 'armpje drukken' tussen mij en telkens wisselende interim-managers. Daarbij is de beloning van de ambtelijke top exorbitant. Ik kan en wens hiervoor geen politieke verantwoordelijkheid meer te dragen."
Jeroen Schilder voorgedragen als nieuwe wethouder
De VVD heeft Jeroen Schilder (54) als opvolger van Rosalien van Dolder voorgesteld. De inwoner van Avenhorn is momenteel nog raadslid. "Als handelsman en bruggenbouwer zal ik de dossiers oppakken op mijn eigen manier, maar wel met hetzelfde doel als Rosalien. Namelijk het bieden van een snelle en accurate dienstverlening voor de inwoners." Waarschijnlijk wordt Schilder tijdens de gemeenteraadsvergadering van 15 juli benoemd.
'Inhuur voorafgaand aan indiensttreding gebeurt vaker'
Waarom de afspraken met de nieuwe gemeentesecretaris er waren zegt een woordvoerder alleen: "Deze afspraken komen voort uit het arbeidsvoorwaardengesprek. Inhuur voorafgaand aan indiensttreding is een constructie die vaker voorkomt." Ook wordt aangegeven dat ze voor een lager uurtarief werkt dan een ingehuurde gemeentesecretaris normaal krijgt. Dat ligt namelijk tussen de 140 en 160 euro, zo luidt de uitleg.
Van Doder reageert: "Voor mij is het heel simpel, in de vacature staat de salarisschaal vermeld, maximaal 7.659 euro per maand plus 17,05 procent keuzebudget. Dat is een riant salaris, maar als je dat te weinig vindt, moet je niet solliciteren. Ik ben ervan overtuigd dat er geschikte andere sollicitanten waren die wel bereid waren tegen dit salaris in dienst te treden."
Ze vervolgt: "Verder wil ik er niets meer over kwijt, ik ben blij dat de gemeenteraad unaniem onderzocht wil hebben of de procedure wel rechtmatig is verlopen, dat onderzoek wacht ik af."
Reactie gemeente
In een extra raadsvergadering over het vertrek van Rosalien van Dolder zei burgemeester Monique Bonsen het volgende: "Het college van B&W heeft voldoende vertrouwen in de ambtelijke organisatie, inclusief de top, om te bouwen aan de toekomst van Koggenland. Dat betekent niet dat er geen fouten worden en zijn gemaakt. In sommige teams is sprake van overbelasting, onderbezetting en personeelsverloop. Dat is het geval bij veel gemeentelijke organisaties. We hebben opdracht gegeven aan het nieuwe managementteam over de te nemen stappen over het elkaar aanspreken en eigenaarschap. Onze organisatie is volop in ontwikkeling."