Van het leger naar de zorg: hoe veteraan Arjan zijn leven weer oppakte

We spreken elkaar op het zonovergoten stadsstrand De Oerkap in Haarlem. Kranendonk is een imposante man met brede schouders en gespierde armen. Maar dat was niet altijd zo, vertelt hij lachend.

"Ik werd vroeger veel gepest. Ik was toen echt niet zo'n grote kerel, maar ik wilde aan mezelf gaan werken. Infanteristen zijn stoere gasten, dus ging ik op mijn zeventiende het leger in, bij de infanterie. Het allerliefst wilde ik militair verpleegkundige worden."

Tekst gaat verder onder de foto.

Drie keer op missie

Kranendonk ging in 2001 en 2003 op missie in Bosnië. "Het was toen erg rustig daar. We hielpen de bevolking vooral met het opruimen van achtergebleven munitie. Het was echt het heropbouwen van dat land. En we hebben er ook nog leren skiën! Tussen de mijnenvelden door, dan let je echt wel op."

De derde en laatste missie van de Haarlemmer was in het zuiden van Afghanistan. Een totaal andere ervaring, vertelt hij. "Dat was het echte werk als infanterist. Daar train je voor. Je stond altijd op scherp, er werd regelmatig geschoten. Mijn functie was gewondenverzorger van het peloton. Je vecht gewoon mee aan het front en je eerste taak is om te schieten. Maar als er iemand gewond raakt, dan zorg je ervoor dat diegene wordt gestabiliseerd en afgevoerd."

Zelfmoordaanslag in Afghanistan

Op 10 juli 2007 ging het helemaal mis in de provincie Uruzgan. Arjan werd die dag 25 jaar, maar zijn verjaardag werd niet gevierd. Op een drukke markt in de plaats Deh Rawod pleegde een terrorist een zelfmoordaanslag op een Nederlandse patrouille. Daarbij sneuvelde de Nederlandse luitenant Tom Krist en raakten meerdere NAVO-militairen gewond. Tientallen Afghaanse burgers, onder wie veel schoolkinderen, kwamen om het leven.

Het nieuws over de aanslag had de basis toen nog niet bereikt, vertelt Kranendonk: "Ik stond op wacht en ineens kwamen er allemaal wagens van de Afghaanse politie en het leger aanrijden. Ik werd geroepen om te helpen. Het eerste wat ik in een van de voertuigen zag, was Nederlandse camouflagekleding. Toen wist ik dat het mis was. Het was echt heel heftig. Mijn 25e verjaardag heb ik overgeslagen. Ik heb in die situatie gedaan wat ik kon, maar achteraf had ik toch het gevoel dat ik meer had moeten doen."

Tekst gaat verder onder de foto.

Na terugkeer uit Afghanistan ging het flink mis met Arjan zelf. Hij raakte aan de drank en de drugs en moest het leger verlaten. "Ik werd onder invloed van drugs aangehouden en kreeg de keuze om ontslagen te worden of zelf ontslag te nemen uit het leger. Ik koos voor het laatste. Het duurde nog jaren voordat ik doorhad wat er met me aan de hand was."

Droom najagen

Dat besef kwam toen Kranendonk in contact kwam met andere veteranen. Na het horen van hun ervaringen, begreep hij dat hij waarschijnlijk PTSS had. In Haarlem werd daadwerkelijk een posttraumatische stressstoornis vastgesteld en uiteindelijk kwam de veteraan bij het gespecialiseerde Centrum '45 in Oegstgeest terecht. 

"Daar was iedereen top", zegt Arjan Kranendonk. "Dankzij hen ben ik toen mijn leven weer gaan opbouwen. Dat traject heb ik zeven jaar geleden afgerond en nu gaat het goed. Ik heb mijn droom nagejaagd. Drie weken geleden heb ik mijn diploma gehaald als verpleegkundige en ik ben inmiddels ook officieel geregistreerd."

De Haarlemmer werkt nu nog in de thuiszorg, maar begint binnenkort als verpleegkundige in het ziekenhuis. Hij kijkt er enorm naar uit. "Daar kom je ook nare dingen tegen, maar ik weet wat ik moet doen. Ik ben er goed in en dat hoor ik van alle kanten. Anderen helpen is mijn talent. Het zou zonde zijn om die goede eigenschap niet te gebruiken."

Maar daar houden de dromen van Kranendonk niet op. "Het allerliefst zou ik ambulanceverpleger worden. Dat is echt mijn roeping. Ik ben trots op mezelf, ik had niet gedacht dat ik zo ver zou komen."

Tekst gaat verder onder de foto.

Nederlandse Veteranendag

Zaterdag is het Nederlandse Veteranendag. Arjan Kranendonk is dan weer present bij de viering in Den Haag. Net als afgelopen week, toen de lokale Veteranendag werd gevierd in de Gravenzaal van het Haarlemse stadhuis.

Kranendonk is vicevoorzitter van het comité Veteranen Haarlem. "Volgend jaar willen we Veteranendag in Haarlem groots aanpakken. Dan vieren we tachtig jaar vrijheid en willen we de stad meer betrekken. Misschien met historische militaire voertuigen op de Grote Markt. We hebben in ieder geval grootse plannen."

'Een gelukkig mens'

Op de slotvraag of hij weer voor het leger zou kiezen, als hij alles opnieuw kon doen, volgt een resoluut antwoord: "Ja absoluut! Als je ziet wie ik nu ben. Als ik niet in dienst was geweest, dan had ik nooit deze instelling gehad. Weet je: ik heb een dak boven mijn hoofd en een volle koelkast. Ik ben een gelukkig mens."