De wonderlijke reis van de Wieringer boon: "Weer helemaal terug van weggeweest"

Achter de gebouwen van museum Jan Lont bij Stroe op Wieringen, ligt een moestuin met mooie richels groenten. Vaak zijn het vergeten groenten. Maar er staat ook een bijna verloren peulvrucht tussen: de Wieringer boon. Vrijwilliger Jan Cazemier houdt de tuin voor het museum in de gaten. "Ik kan straks, hopelijk, een paar kilo oogsten. Die verkopen we hier dan ook weer bij het museum."

De Wieringer boon is een nogal reislustige boon. Eeuwen geleden werd hij vanuit Mexico meegenomen door de West-Indische Compagnie. Eenmaal terug begonnen de Wieringers de peulvrucht op grote schaal te verbouwen. "Dat was om de zeilschepen te bevoorraden. Je kunt de boon drogen en dan langer bewaren dan bijvoorbeeld piepers. Goed voor lange reizen dus."

Amerika

Maar langzaamaan verdween de Wieringer boon uit de velden, net als de zeilschepen van de rede. Bijna was de boon op Wieringen vergeten en uitgestorven tot hij een paar jaar terug in Amerika weer teruggevonden werd. Ruurd Walrecht zijn levenswerk is om dit soort oorspronkelijke rassen te beschermen. En hij kwam de Wieringer boon tegen bij nazaten van Wieringer emigranten. Die hadden zich vlak na de Tweede Wereldoorlog in de Verenigde Staten gevestigd. Op een zadenlijst prijkte de naam 'Wirringer'. 

Tekst gaat verder onder de foto.

Zo kwam de boon weer terug. Ook in de tuin van museum Jan Lont. "Konijnen lusten het ook. Die komen hier ook wel eens langs. Het is een makkelijke boon om te telen. Het gaat net als bij een bruine boon. Je haalt ze uit de peul en dan kan je ze drogen. Je kunt ze dan heel goed bewaren, in de week zetten en opeten.  Vroeger at men ze en wat er overbleef, belandde in de soep."

In de boerderij van het museum hangt boven de vuurplaats een grote ketel waarin een goede laag bonen ligt, met een gerookte worst erbij. Geen echte natuurlijk. "Er staan mooie gerechten in het Wieringer Kookboek. Dat boek is uitgegeven toen Wieringen opging in de gemeente Hollands Kroon. Kijk: salade met Wieringer bonen, bonensoep en hier Wieringer bonen met spek en worst."

Verhaal

De boon wordt inmiddels op meer plekken geteeld, maar ze doen het zeker niet voor niks bij museum Jan Lont. Daar wordt de geschiedenis van Wieringen bewaard. En ze zijn zuinig op het erfgoed. "Dit boontje heeft gewoon een mooi verhaal. Daar gaat het om. Het zijn leuke boontjes, maar de geschiedenis maakt het nog mooier. Ze waren bijna weg, maar nu zijn ze terug van weggeweest om nooit meer te verdwijnen."