Er moet een reddingsplan komen om de wrakken op de bodem van de Waddenzee te beschermen. Die oproep doen de culturele wethouders van de gemeenten Texel, Hollands Kroon en Den Helder aan de nieuwe minister van Cultuur Eppo Bruins. Hierin wordt gevraagd om permanente aandacht voor de historische scheepswrakken op de bodem van de Waddenzee.
Na de vondst van het monumentale Palmhoutwrak in 2015 zijn de gemeenten zich bewust van het nationale belang van deze culturele erfenis. Het wrak is wereldberoemd geworden door de vondst van 'de Jurk', een zilveren trouwjurk, een pronkbeker en honderden andere vondsten. Mogelijk bevat het zeventiende-eeuwse scheepswrak nog veel meer waardevolle spullen. En hiernaast liggen er nog honderden andere scheepswrakken op de bodem van de zee.
Museumdirecteur Marion Barth vindt alle aandacht voor de historische geschiedenis in de Waddenzee welkom. Zij was nog niet op de hoogte van de brief. "Maar hier zijn we natuurlijk enorm blij mee", zegt ze. "We zijn er ook al een lange tijd mee bezig. Ook vanuit het museum hebben we richting de Tweede Kamer al aandacht gevraagd voor het historisch erfgoed."
Schatkamer van het Nederlandse Erfgoed
De westelijke Waddenzee is volgens de gemeenten de schatkamer van het Nederlandse erfgoed. "De wateren van onze gemeenten kennen de hoogste dichtheid van gezonken historische vaartuigen van Nederland."
De wethouders zijn zich bewust van dit enorme waardevolle gebied waar honderden scheepswrakken liggen die een paar honderd jaar geleden zijn vergaan. De wrakken die historisch van belang zijn, liggen op de zeebodem, maar zijn daardoor ook enorm kwetsbaar. "Wij constateren dat ondanks de goede intentie en de inzet van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) de onderwaterarcheologie in onze gemeenten helaas nog te weinig aandacht krijgt vanwege onderbezetting en beperkt budget", zo staat in de brief aan de minister.
"Als gemeenten gaat de zorg voor dit maritiem erfgoed onze kracht ver te boven"
Texel, Den Helder en Hollands Kroon hebben een zogeheten 'bevoegd gezag' voor de waterbodem van de Waddenzee. Maar in het kader van onderzoek en behoud van de scheepsresten willen zij een goede samenwerking met het ministerie. "Als gemeenten gaat de zorg voor dit maritiem erfgoed onze kracht ver te boven en tevens ontbreekt het aan de nodige expertise."
De colleges van de drie gemeenten roepen gezamenlijk het kabinet op om zich sterk te maken voor het behoud en het onderzoek van het Maritiem Erfgoed in de westelijke Waddenzee. Bovendien vinden zij dat de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) een integraal reddingsplan voor het Maritiem Erfgoed in de westelijke Waddenzee moet maken. Daarin moet aandacht zijn voor behoud, onderzoek, participatie en toeristische erfgoedcommunicatie van en over de monumentale scheepswrakken.
Schat aan erfgoed
Volgens Barth ligt er veel meer dan iedereen denkt. "Het is een schat aan erfgoed", zegt ze. Het gaat volgens haar niet alleen om de spullen die in de wrakken verborgen liggen. "Maar het gaat natuurlijk over het erfgoed en de geschiedenis. Met name de verhalen die de scheepswrakken ons vertellen."
Er zijn volgens haar nog veel 'puzzelstukjes' waar nog weinig over bekend is. "Het gaat om de geschiedenis van ons allemaal. Het is fijn dat het op deze manier ook de aandacht krijgt."