De overlevering van de in Den Helder opgepakte asielzoeker gaat nog minimaal twee maanden duren. De man (38) wordt er in Frankrijk van verdacht iemand te hebben gedood. Pas in het najaar zal er vermoedelijk een beslissing worden genomen of hij van Nederland naar Frankrijk wordt gebracht.
Donderdag rond 15.00 uur viel een grote politiemacht asielzoekerscentrum Doggershoek in Den Helder binnen. De Franse autoriteiten hadden gevraagd om de overlevering van een 38-jarige bewoner, op verdenking van betrokkenheid bij een levensdelict.
Volgens mensen in het asielzoekerscentrum gaat het om een Algerijn die al enkele maanden in Nederland was, eerst in Ter Apel, nu sinds weken in Den Helder.
De zoektocht naar hem ging niet bepaald met zachte hand. Binnen tien minuten vielen mannen met bivakmutsen zijn kamer binnen, waar ook andere vluchtelingen verblijven. De door Frankrijk verdachte asielzoeker werd met succes gearresteerd en meegenomen.
Maar dit betekent niet dat hij nu - bijna een week later - al in een Franse cel zit. Als op verzoek van buitenlandse autoriteiten een verdachte in Nederland wordt opgepakt, neemt het Openbaar Ministerie in Amsterdam daarna de zaak over zijn eventuele overlevering aan binnen hun Internationaal Rechtshulpcentrum (IRC).
In de hoofdstad is ook de enige Internationale Rechtshulpkamer (IRK) van Nederland, die overleveringszaken toetst en uitspraak doet.
Lange procedure
Een woordvoerder van het OM legt uit dat de man door hen trouwens niet wordt aangeduid als verdachte, maar als 'opgeëist persoon'. "Dat komt omdat wij niets te maken hebben met het strafrechtelijk onderzoek naar hem. Wij houden ons echt alleen bezig met de overleveringsprocedure."
En die kan vervolgens twee kanten opgaan: een verkorte of langere procedure. Gistermiddag heeft de asielzoeker bij een zitting bij de rechter-commissaris in Amsterdam aangegeven dat hij géén verkorte procedure wil.
In het geval van een verkorte procedure zou hij geen bezwaar hebben met de overlevering naar Frankrijk en had hij binnen tien dagen op een vliegtuig naar Frankrijk gezet kunnen worden.
Tekst gaat hieronder verder
Verdachten stemmen bijvoorbeeld in met een verkorte procedure als zij in dat andere land familie hebben die ze kan komen bezoeken; als in Nederland een voorlopige hechtenis met strenge beperkingen dreigt; of als ze het gevoel hebben alleen maar zinloos tijd te rekken hier.
Maar de asielzoeker koos anders: hij stemde niet in met zijn overlevering. "Deze man heeft aangegeven géén korte procedure te willen. Dan komt hij automatisch in aanmerking voor de lange", aldus de OM-woordvoerder.
Het is nu aan drie rechters van de Internationale Rechtshulp Kamer (IRK) van de Amsterdamse rechtbank om te beslissen of er gronden zijn om overlevering te weigeren.
Tekst gaat hieronder door
Een voorbeeld is dat die persoon een waterdicht alibi heeft (en zijn onschuld heel simpel kan aantonen), de autoriteiten aantoonbaar niet kunnen instaan voor de veiligheid van de opgeëiste persoon, of gevangenissen niet voldoen aan Europese regels.
Dit is een openbare zitting, in beginsel uiterlijk zestig dagen na aanhouding van de opgeëiste persoon. Er bestaat een juridische mogelijkheid om de beslistermijn te verlengen.
Naar verwachting zal dus pas in oktober een beslissing vallen over de overlevering van de asielzoeker. Tot die tijd zit de man hier in principe wel vast. De azc-bewoner wordt bijgestaan door een advocaat, die wilde nog niet reageren.
Nazorg voor medebewoners
Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) gaf eerder al te kennen vooraf niets te hebben geweten van de aanhouding en de verdenking van hun bewoner. Vandaag laat een woordvoerder aan NH weten dat er voor overige mensen daar nazorg 'op maat' wordt geregeld.
De aanhouding was naast onverwacht ook 'uitzonderlijk' en de manier waarop 'spectaculair', aldus Heleen Slob. Er wonen bijna zeshonderd mensen in Doggershoek.
"We hebben hier te maken met bewoners die getraumatiseerd zijn of bijvoorbeeld uit een oorlogsgebied komen", legt ze uit.
Er zijn daarom protocollen binnen het Helderse azc als er heftige dingen gebeuren, zoals in mei een steekpartij en vorige week donderdag dus een grote politie-inval. Dan wordt er op locatie gekeken of mensen behoefte hebben aan hulp. "Dit hadden we nog niet meegemaakt."
Opmerkingen over dit verhaal? Mail [email protected].