Zijn hang naar avontuur en de rust van buitenplaats Berkenrode in Heemstede lijken een tegenstelling. Lijken. Want Johan Buiter (65) viel met zijn neus in de boter toen hij in 1980 het beheer van het landgoed op zich nam. Afgelopen zaterdag nam hij na 44 jaar afscheid van een uniek stuk grond dat hij op zijn duimpje kent.
Achterover geleund op zijn stoel onder de elzenbomen lichten zijn ogen op bij de herinnering aan de beginjaren met ‘vader’ Van Eeghen, of te wel Ernst van Eeghen. Zakenman, honorair consul en heer van Berkenrode.
Topgeheim
“Allerlei binnenlandse en buitenlandse bewindslieden kwamen langs op Berkenrode voor oost-west overleggen. Zelfs generaals van de Russische geheime dienst en de Amerikaanse presidentsvrouw Carter. Die sliep hier zelfs."
"Dat was topgeheim. Dan had ik hier een hele batterij aan beveiligingsagenten rondlopen. Ze hadden scanners om het landhuis heen gezet. Op een ochtend liep ik daar doorheen. Kwamen al die mannetjes in paniek naar buiten rennen.”
Johan vertelt hoe hij in een auto naar het Binnenhof reed met voor en achter hem politiewagens. “Het moest lijken alsof presidentsvrouw Elaine Carter bij mij in de auto zat. Dat was natuurlijk niet zo. Ik was de afleiding, zij reed vervolgens in een andere zwaar gepantserde wagen naar het Binnenhof.”
Tekst loopt door onder de foto.
Niet echt het beeld dat ontstaat als mensen het hebben over een beheerder van een lommerrijk landgoed, maar Johan vond het prachtig. Nadat hij een blauwe maandag als ambtenaar bij de gemeente Bennebroek had gewerkt, werd hij op 21-jarige leeftijd gevraagd om de buitenplaats te runnen. “Ik ben niet gemaakt om achter een bureau te zitten.”
Dus pakte hij die kans met beide handen aan. Niet dat hij veel van bomen, planten en dieren wist, maar door allerlei opleidingen te volgen kreeg hij dat snel in de vingers. “Berkenrode is in alle seizoenen weer anders. Nooit is het hetzelfde.”
Naast de verzorging van tweehonderd mestvarkens, zeshonderd kippen, het onderhoud van de boomgaard en de moestuin, kwamen dus ook ander soort taken op zijn bordje. “Ik haalde KGB-generaals op uit Bloemendaal en dan bracht ik ze hier voor overleg. Of ik reed ‘vader’ Van Eeghen naar de Dam als er weer een buitenlandse delegatie was die hij met de koningin moest ontvangen.”
Achtervolging op Berkenrode
En alsof dat niet avontuurlijk genoeg was, sloot hij zich naast zijn baan als beheerder eerst aan bij de vrijwillige brandweer en later bij de vrijwillige politie. “De brandweer ging op een gegeven moment niet meer. Mijn collega-beheerder zat er ook bij. We deden het de eerste vijf jaar met zijn tweeën. Als de pieper ging, waren we allebei weg. Dat was niet handig als je nodig bent op het landgoed.”
Wat wel handig was, waren zijn politievaardigheden. Op een keer kreeg hij midden in de nacht een telefoontje van de meldkamer. Er was ingebroken in een huis in de naastgelegen wijk, de dief was betrapt en was dwars door de sloot naar Berkenrode gevlucht. “Met mijn medebeheerder hebben we hem opgespoord en de achtervolging ingezet. Die eindigde vervolgens op de Herenweg.”
Tekst loopt door onder de foto.
Begin 2000 maakten de varkens plaats voor paarden. “Het ging niet langer om zoveel varkens tussen de huizen te houden. Met alle mestregels was het moeilijk te handhaven.” Ook de kippen verlieten Berkenrode. De varkenstallen werden omgebouwd tot paardenstallen. Nu staan er 22 paarden op het land.
Naast het beheer van de dieren en hun eigenaren vergen ook de (eeuwenoude) bomen veel onderhoud. Bij een snoeibeurt aan een grote wilg in 2013 ging het mis. Toen Johan hoog in de boom aan het zagen was, viel hij acht meter naar beneden.
“Onderweg naar beneden gooide ik de motorzaag van me af.” Hij belandde precies één dag in het ziekenhuis met een kapotte neus, hazenlip en een schouder uit de kom, die nooit meer helemaal herstelde. “Fysiek was dat wel een ommezwaai.”
Tekst loopt door onder de foto.
Als beheerder woonde hij 44 jaar in de koepelwoning aan de Herenweg. Jaar in jaar uit sloot hij elke avond de ijzeren hekken waarna hij een laatste ronde over de buitenplaats maakte met zijn hond Pien.
Na zijn afscheid vorige week zaterdag deed Johan het hek niet dicht. Pien stierf op 31 augustus, de dag dat hij afscheid nam van zijn geliefde baan. Het raakt hem. “Ik kon het niet opbrengen om het hek te sluiten. Die laatste wandeling ’s avonds was ons moment. Ik miste haar te erg.”
“Een landgoed runnen doe je met zijn drieën: ik, mijn vrouw Annette en de beheerdershond”
Toch vindt hij het bijzonder dat de 14-jarige hond stierf voordat ze het landgoed moest verlaten. "De symboliek van het moment van haar dood is natuurlijk heel bijzonder." Pien was een echte waakhond. Ze wist wie er op Berkenrode thuishoorde en wie niet.
“Een landgoed runnen doe je met zijn drieën”, benadrukt Johan dan ook: de beheerder, zijn vrouw Annette en de beheerdershond. “Het is 24/7 aanstaan, maar het was ook prachtig om hier te mogen wonen en werken. De kinderen groeiden hier op. De kleinkinderen komen er graag. Ja, ik ga het missen.”
Tekst loopt door onder de foto.
Helemaal loslaten kan hij het ook nog niet. Voor vragen kan de nieuwe beheerder Christian D’Arnaud Gerkens altijd bij hem terecht. Met Annette verhuist hij naar landgoed Wickevoort, een nieuwe woonwijk in Cruquius. En dat is geen toeval. Hendrik van Wickevoort Crommelin (1889-1939) was heer van Berkenrode. Het gebied waar Johan en Annette gaan wonen was tot 1922 in zijn bezit.
Meer nieuws uit Haarlem e.o.?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit Haarlem en omgeving. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws.
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via NHNieuws.nl/Haarlem.
🔔 Download de app en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]