Neergestorte bommenwerpers WO2 herdacht: "Ben hier om mijn opa te eren"

In de gemeente Hollands Kroon zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog zo'n veertig vliegtuigen gecrasht. Stichting Herdenkingspalen is inmiddels vijf jaar bezig om al die bemanningen in het licht te zetten, hun verhaal te vertellen en ze te eren met een monument. Deze keer ging het om een Beaufighter en een Wellington-vliegtuig. De ene was op missie, de ander had enorme pech.

"Mijn grootvader is hier in 1943 uit de lucht geschoten en in het Amstelmeer beland.", vertelt Paul Spurgeon. Hij is speciaal naar Wieringen gekomen om zijn opa te eren. "Hij is opgepakt door een Duitse patrouille en krijgsgevangen gemaakt en in Stalag Luft III belandt. Dat kennen de meeste mensen als 'The Great Escape Camp', beroemd van de film met Steve McQueen. Mijn grootvader heeft niet aan die ontsnapping mee gedaan."

Gedecoreerd

William Dudley Winward had al zo'n tachtig vluchten op zijn naam staan en was al gedecoreerd met het 'Distinguished Service Cross'. "Die had hij gekregen omdat hij veel Duitsers uit de lucht had geschoten. Hij was 27 jaar toen ze neerstortten. Ik weet niet precies hoe oud hij was toen hij begon met vliegen. Na de oorlog praatte hij er niet veel over", vertelt Spurgeon.

Tekst gaat verder onder de foto.

Winward was samen met zijn navigator Charles Kenneth Wood op weg naar Vlieland voor een Ranger-missie. Wat precies hun opdracht was, is niet duidelijk. Ze werden op 18 februari 1943 boven Texel door luchtafweergeschut uit de lucht geschoten. Met hoge snelheid maakten ze een noodlanding op het Amstelmeer. Eenmaal op de bodem kwam Winward weer bij bewustzijn en wist hij naar het oppervlak te zwemmen.

"Er is hier recent gebaggerd in het Amstelmeer. Daarbij zijn vliegtuigonderdelen en munitie gevonden", zegt Chris Dijkshoorn van Stichting Herdenkingspalen Hollands Kroon. "Dat moet wel van deze Beaufighter zijn. Zover bekend is er maar één Engels vliegtuig in het Amstelmeer terechtgekomen. De onderdelen zijn Engels. Zeker weten doen we het nog niet, maar we gaan er wel van uit."

Tekst gaat verder onder de foto.

Ook bij de Amsteldiepdijk nabij Van Ewijcksluis is een herdenkingspaal geplaatst. Vlak bij die dijk, op de Waddenzee, crashte op 26 januari een Wellington-bommenwerper. Door een navigatiefout raakten ze uit koers en werden ze boven Texel door een Duitse nachtjager uit de lucht geschoten.

"Het was wel een bommenwerper, maar hij zat niet bij een squadron. Het was van een Operational Training Unit. Die jongens hadden hier helemaal niet moeten zijn. Ze zijn zeg maar verdwaald en kwamen door een ongelukkige samenloop van omstandigheden in de Waddenzee terecht", vertelt Dijkshoorn.

Tekst gaat verder onder de foto.

Van dat vliegtuig weet alleen radiotelegrafist John Morgan het er levend vanaf te brengen. De andere zes jonge mannen komen om het leven en spoelen aan op de Noord-Hollandse kust. Een van de bemanningsleden ligt nog begraven op Wieringen, dat is Eric Hector Tucker. Bij zijn graf op de begraafplaats van Westerland werd daarom ook een korte ceremonie gehouden.

De opa van Paul Spurgeon overleefde het krijgsgevangenkamp en kwam na een lange, zware tocht weer terug in Engeland. "Hij heeft de oorlog overleefd en is uiteindelijk in Londen gaan wonen. Daar werd hij vader van mijn moeder. En nu mag ik hier zijn als zijn afgevaardigde. De ceremonie was prachtig, mooi dat er zoveel mensen, veteranen maar ook de burgemeester bij aanwezig waren."