Tijgers uit opvang Anna Paulowna naar Kazachstan om wilde soort te redden

Afgelopen vrijdag zijn de twee Siberische tijgers Kuma en Bohdana vertrokken vanuit Anna Paulowna richting Kazachstan. De tijgers maken deel uit van een groot project van het Wereld Natuur Fonds, die de tijgers terug wil krijgen in het wild. 

Na een lange reis in speciale transportkisten zijn de dieren zaterdagmorgen vrijgelaten in hun nieuwe, ruime verblijf. Een omheind gebied midden in de natuur, ver van de bewoonde wereld.

Nieuwe populatie

Daar krijgen ze de komende tijd rust om vervolgens hopelijk te gaan paren. Hun welpjes worden de eerste generatie van een nieuwe populatie tijgers, die echt in de wildernis van Kazachstan hun leven gaan leiden.

"We hebben de dieren hier een aantal jaren gehad bij stichting Leeuw. Kuma is ooit in beslag genomen bij een particulier in Italië. Bohdana komt uit Duitsland, zij is ook een raszuivere Siberische tijger. We wilden haar al terugbrengen naar een project in Rusland, maar dat kan nu vanwege politieke redenen niet. We zijn dan ook heel blij dat we nu deze plek voor haar hebben", vertelt Robert Kruijff van stichting Leeuw.

Tekst gaat verder onder de video.

Uitgeroeid

Al jaren wordt er aan het project gewerkt. In 2010, tijdens een grote conferentie in Sint-Petersburg, meldde Kazachstan zich als land waar ze graag de tijgers weer terug zouden zien. Er waren toen wereldwijd nog maar 3.200 dieren over.

"Ruim 70 jaar geleden is de laatste wilde tijger in Kazachstan afgeschoten. Ze werden toen nog gezien als een soort ongedierte. De Kaspische tijger, die in heel Centraal-Azië voorkwam, is toen uitgeroeid", vertelt projectleider Gert Polet van het Wereld Natuur Fonds (WWF-NL).

Kazachstan heeft sinds de conferentie continu aangegeven de tijgers terug te willen zien in de eigen natuur. En nu gaat het er dus echt van komen.

Polet: "Deze tijgers komen in een groot omheind gebied terecht, een groot reservaat. Daar gaan ze zelf jagen, maar ze blijven wel in gevangenschap. Het is de bedoeling dat hun welpen zo worden opgevoed dat ze vrijwel geen contact met mensen hebben en zelf gaan jagen. Dus zo goed als mogelijk als wilde dieren worden grootgebracht. Zij worden uiteindelijk vrijgelaten in een enorm reservaat."

Tekst gaat verder onder de foto.

Dierenverzorger Jurjen Woltjer van Stichting Leeuw is mee om de tijgers vanuit Hoenderdaell te begeleiden naar hun nieuwe thuis in Kazachstan. Volgens hem zijn juist deze dieren erg geschikt.

"Kuma en Bohdana zijn voor ons als verzorgers eigenlijk best wel lastig en dat maakt ze perfect voor dit project. Ze zijn best schuchter. We hebben best veel tijgers in de opvang uit circussen of die als huisdier zijn gehouden en dus die veel met mensen te maken hadden. Dat hebben zij niet, ze zijn veel wilder, veel sceptischer."

Conflicten voorkomen

Kazachstan is volgens het Wereld Natuur Fonds een zeer geschikt gebied. De dieren kwamen er vroeger niet voor niets al in het wild voor. Projectleider Polet: "Het gebied is enorm, er is heel veel ruimte. Dat is anders dan in India bijvoorbeeld of Bangladesh, waar het heel erg dichtbevolkt is. Maar ondanks dat is een tijger in je omgeving natuurlijk best spannend. We leiden daarom bijvoorbeeld ook mensen lokaal op om conflicten te voorkomen. En we zijn een speciale brigade aan het oprichten die eventueel probleemtijgers weg kan halen."

Tekst gaat verder onder de foto.

Wereldwijd gaat het iets beter met de tijger, maar het voortbestaan staat nog steeds onder druk. Het project is dus pure noodzaak. "Ze zijn nog steeds een bedreigde soort. We hebben dus nieuwe gebieden nodig waar de dieren vrij kunnen leven om de soort te laten overleven", legt Gert Polet van het WWF-NL uit.

Polet is nu in Kazachstan. "Het is het laatste puzzelstukje in het complete ecosysteem. Ik vind het wel heel gaaf dat je de natuur, met een klein beetje hulp, weer kunt herstellen. We zijn er al zo lang mee bezig. Het is een mooi moment waar je stil van wordt."

Bijdragen 

Dat het hier om een project van wereldschaal gaat, is ook duidelijk bij stichting Leeuw. "Ik vind het prachtig", zegt Woltjer. "Dit is uniek, herintroductie is een lastig onderwerp. Wij zijn hier in Anna Paulowna begonnen als opvang, om dieren die het nodig hebben een plekje te geven. Dat doen we met heel veel liefde. Maar bijdragen aan het voortbestaan van een bijna uitgestorven diersoort is nog veel groter. Hier spreekt zoveel ambitie uit."

Tekst gaat verder onder de foto.

Natuurlijk moet het allemaal nog wel even op zijn plek vallen. De vonk tussen Kuma en Bohdana moet wel overspringen. "Het moet blijken of ze zwanger kan raken en welpen groot kunnen brengen. En we hebben straks meer koppels nodig om een gezonde genetische balans in zo'n groep te krijgen. Dat kunnen tijgers uit een fokprogramma zijn of wilde tijgers. We zijn pas tevreden als we een levensvatbare populatie hebben rondlopen van zo'n 50 tijgers. Maar dan zijn we nog wel even bezig", vertelt Polet.

Tijgertrots

Stichting Leeuw in Anna Paulowna is inmiddels wel wat gewend. Er zijn al tientallen dieren naar de grote opvang in Zuid-Afrika gebracht, in maart gebeurde dit nog met leeuwen Remy en Luna. Dit is weer een volgende stap, zegt Robert Kruijf.

"We zijn beretrots, nou ja 'tijgertrots', moet je nu dan eigenlijk zeggen. Dat wij hier aan mee mogen doen is fantastisch. Je wilt altijd wat doen in je leven. Als je dan mag samenwerken met het Wereld Natuur Fonds en de overheid van Kazachstan om deze dieren terug te brengen in het wild ... dat is als een jongensboek."