Was 'kloosterhuisje' in Heiloo toneel van een beestachtige moord? Verdachte houdt het op zelfverdediging

Met een licht gekromde rug in een blauw poloshirt wordt de 51-jarige Egyptische Amsterdammer de rechtszaal binnen gebracht. De man met donkergrijs haar wordt bijgestaan door een tolk. Hij spreekt redelijk Nederlands, maar is de taal volgens zijn advocaat niet machtig genoeg om zichzelf te verdedigen.

Vermoord of per ongeluk gedood?

Zo begint de behandeling van een rechtszaak met gruwelijke details over onder meer het wegmaken van een lichaam door het in stukken te zagen. Maar ook een zaak waarin taal- en vertalingsproblemen voor verwarring zorgen.

Want heeft Emad A. in een afgeluisterd telefoongesprek met zijn ex-vrouw toegegeven dat hij Elias heeft vermoord of bedoelde hij gedood? Hij houdt het vandaag zelf op 'per ongeluk gedood'. Het gesprek met zijn ex leidde tot zijn arrestatie op 18 april.

De Syrische Amsterdammer Elias Assad, die als vermist was opgegeven, kwam in april vorig jaar om het leven in een huisje naast het terrein van Onze Lieve Vrouw Ter Nood, een bekend bedevaartsoord onder katholieken. Het huisje is eigendom van het bisdom in Haarlem en wordt ter beschikking gesteld aan mensen 'even op adem moeten komen'.

Emad A., die net gescheiden was, zocht zijn toevlucht in Heiloo en kreeg eerst een kamer in het klooster toegewezen. Later mocht hij tijdelijk in het huisje logeren om vanuit daar te zoeken naar een eigen woning.

'Alsof twee mannen elkaar afmaken'

Op 11 april had hij er in de middag zijn voormalige collega van een Italiaans restaurant in het centrum van Amsterdam uitgenodigd. Op camerabeelden is te zien dat het tweetal na een wandeling in het bosrijke gebied, het huisje binnenloopt. Die camerabeelden bevatten ook geluid.

Daar is even later een ruzie op te horen en een man die 'ai, ai' roept, en 'ik smeek je'. Een buurtbewoner hoort de ruzie en verklaart later dat het klinkt alsof twee mannen elkaar afmaken. Volgens Emad A. is hij het die 'au, au' in het Arabisch schreeuwt. Maar de moeder van Elias spreekt dat tegen.

Tekst gaat verder onder foto.

Elias' moeder zegt de stem van haar zoon te herkennen. De vrouw is vanuit Syrië naar de Amsterdamse rechtbank gekomen om van haar spreekrecht gebruik te maken. Zeer geëmotioneerd richt zij zich tot de verdachte. "Jij hebt mij en mijn familie laten instorten", vertaalt haar tolk.

De vrouw, met een zwarte sluier over haar hoofd, zwaait ondertussen met een foto van haar zoon. Bijna ontstaat er een felle discussie tussen haar en de verdachte, maar de rechter grijpt in. Haar advocaat eist duizenden euro's aan materiële en immateriële schade: Elias zorgde onder andere voor de inkomsten van zijn familie en stuurde hen tussen de 15 en 18.000 euro per jaar. 

Bonnetjes gevonden

Maar wat er zich precies in het huisje heeft afgespeeld, kan nu alleen nog de verdachte vertellen. Zijn lezing is dat Elias hem, kort na binnenkomst, plotseling aanvalt en bijt, en dat hij zich daartegen verdedigde door hem te duwen en te slaan. Elias komt met zijn hoofd tegen een muur en samen vallen ze op de grond: Elias bleek overleden.

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft een heel andere lezing. Verdachte Emad A. kocht in de ochtend van 11 april verschillende spullen waarmee je een moord kunt plegen en een lichaam wegmaakt. "Een bijl, zaag, mes, vuilniszakken en schoonmaakmiddelen", somt de officier van justitie op. Die aankopen deed hij bij verschillende winkels in Heiloo, Limmen en Heemskerk. Hij betaalde met cash, maar de bonnetjes werden gevonden in het huisje.

Volgens Emad A. kocht hij die spullen om een douche te maken in het huisje. Daar had hij toestemming voor gekregen. Volgens het OM wordt dit door het bedevaartsoord ontkend. "Ik ben geen loodgieter, maar dit lijken geen logische gereedschappen om een douche te bouwen", stelt de officier bovendien. "Al zijn gedragingen zijn doelbewust: een vooraf bedacht plan dat wordt uitgevoerd."

Dat hij daarna het lichaam probeert weg te maken, noemt het OM stuitend. Emad A. zegt zelf dat hij uit paniek handelde toen hij het lichaam in zeven stukken zaagde, in vuilniszakken stopte en in koffers uit het huisje reed. Maar het OM ziet geen paniek en toont dan in de rechtszaal camerabeelden van buiten het huisje.

Rookt rustig een sigaretje

"Nadat de verdachte ontdekt dat het slachtoffer dood is, rookt hij rustig een sigaretje. Ook zie je hem met koffers voorbij komen richting zijn auto; in alle rust, alsof hij op vakantie ging", licht de officier van justitie toe. Hij dumpt de telefoons van zijn slachtoffer en in Duitsland, bij een klooster in Waldsolms, begraaft hij de romp van Elias. De andere lichaamsdelen worden in zijn auto gevonden na zijn arrestatie in Nijmegen.

Uit onderzoek blijkt dat Elias door verstikking om het leven is gekomen. Ook heeft hij meer dan twintig flinke verwondingen, onder meer aan zijn hoofd. "Ik wist niet wat ik deed", vertelt de verdachte. "Alles werd een zwart blok voor mijn ogen. Ik ben een goed mens, maar ik was echt kapot na zijn dood." 

Ook vandaag in de rechtszaal herhaalt A. meermaals dat hij het allemaal niet meer weet en hoe erg hij de dood van zijn oude vriend vindt. Hij overwoog nog te vluchten naar buiten Europa of een einde aan zijn leven te maken. "Uiteindelijk besloot ik dat ik zelf ook naar de politie wilde." Maar waarom hij Elias doodde, vertelt hij niet, tot ongenoegen van het OM.

Eis: 24 jaar cel

Die heeft zelf wél een idee over zijn motief. De verdachte zou samen met Elias plannen hebben om een horecazaak over te nemen. "Elias had wel geld, de verdachte niet. Daarnaast had Emad A. bij verschillende mensen schulden en vergokte hij zijn geleende geld in het casino."

Volgens het OM moet A. 24 jaar celstraf krijgen voor moord en het wegmaken van een lichaam. "Hij heeft Elias onder valse voorwendselen met een duidelijk plan naar het huisje gelokt. Hij heeft hem verstikt en zijn lichaam onteerd door het in stukken te zagen. Beestachtig en respectloos."

"De nabestaanden is onherstelbaar verdriet aangedaan, en hij neemt geen verantwoordelijkheid voor zijn daden." De officier stelt dat de maatschappij tegen A. beschermd moet worden. Maar er is geen stoornis bij hem vastgesteld door het Pieter Baan Centrum. "Behalve depressiviteit, maar daar slikt hij medicijnen voor."

"Zonder stoornis kan er geen tbs-maatregel volgen", concludeert de officier van justitie met zichtbaar ongenoegen. Wel acht ze hem volledig toerekeningsvatbaar en stelt zij dat de verdachte na zijn detentie onder enige vorm van toezicht moet blijven.

De uitspraak volgt op 15 november.