Zeven jongeren uit Oekraïne blikken na twee jaar terug: 'Nederland dankbaar'

Zo op het eerste gezicht lijken het gewone jongeren, de zeven jonge Oekraïeners die tegenover me zitten. Maar ze komen uit een door oorlog verscheurd land en niet zelden kwam de oorlog voor hen ook heel dichtbij. De 16-jarige Kseniia komt uit Tsjernihiv, een stad in het noorden van Oekraïne en gelegen dicht bij de grenzen van zowel Wit-Rusland als Rusland. In het begin van de oorlog zat ze met haar ouders, broertje en zusje veertien dagen verscholen in een bunker. "De bunker was met een ijzeren deur afgesloten. Door de bominslagen bewoog die deur", vertelt ze. Ze herinnert zich hoe bang ze was: "Ik had pijn in mijn kaken vanwege de angst."

Verwoest

Alia (15) komt uit de zuidelijke havenstad Cherson. De stad werd twee jaar geleden al gelijk bij de start van de oorlog aangevallen door de Russen. Vrijwel alles werd er vernietigd. "Mijn moeder werkte bij de bibliotheek in Cherson. Door de bommen werd die helemaal verwoest." Ze laat foto's zien van de bibliotheek hoe hij er nu uitziet, en hoe hij er eerder uitzag.

Waar de meesten met hun gezin Oekraïne zijn ontvlucht, is dat niet zo voor Alia. "Ik woon hier met mijn vader, tante en neef. Mijn moeder, oma en oudtante zijn in Cherson gebleven. Mijn oma en haar zus konden niet lopen en voor zichzelf zorgen. Daarom bleef mijn moeder achter." Ze heeft haar moeder ook al twee jaar niet meer gezien.

"Ik zou graag terug willen naar Oekraïne. Mijn moeder zit daar. Ik wil haar graag weer zien."

De anderen weten nog niet of ze terug willen. "Eigenlijk willen alleen meisjes terug", zegt de 19-jarige Seva, een van de twee jongens in het gezelschap. "Ik ben twee jaar geleden uit Oekraïne weggegaan, omdat ik anders het leger in moest. Dat wilde ik niet." Matvii (16) beaamt dat. "Ik ben bijna zeventien en zou dan ook het leger in moeten. Maar als de oorlog voorbij is, zou ik misschien wel terug willen naar Oekraïne."

Tekst gaat verder onder de foto.

Toen ze hun land ontvluchtten, dachten ze niet dat ze na twee jaar nog niet terug zouden kunnen. "We dachten dat de oorlog snel voorbij zou zijn." Door hun lange verblijf in Nederland hebben de meesten inmiddels al goed Nederlands leren spreken. "Het was de eerste tijd erg moeilijk", vertelt de 17-jarige Sofiia. "Je kent niemand. En eigenlijk heb ik mijn leven nog niet opgepakt."

"Je kent de taal niet, je kent geen mensen, het is moeilijk communiceren", aldus Lisa (18). Seva: "Nu gaat het, ook dankzij mijn Nederlandse vrienden, beter." Kseniia vindt het nog steeds lastig om vrienden te maken. Na de schakelklas werd ze in een reguliere havoklas geplaatst. Maar ze werd wel een paar jaar teruggezet, waardoor klasgenoten drie jaar jonger zijn dan zij.

Schakelklas

In de schakelklas wordt het taalniveau van vluchtelingenkinderen opgekrikt, zodat ze - als hun Nederlands goed genoeg is - door kunnen stromen naar een reguliere klas. Alia zit nu in de derde klas van het beroepsonderwijs. Maar ze is razend druk, want buiten schooltijd volgt ze ook nog online lessen aan haar school in Oekraïne. "Je bent verplicht om ook jouw school daar af te ronden."

Het Oekraïense onderwijs is trouwens heel anders dan het Nederlandse onderwijs. "De docenten daar zijn veel strenger. Het is een erfenis uit de Sovjettijd. Ze blijven zeggen dat je dom bent, onverantwoordelijk, en niemand wordt als je niet leert", zegt Matvii. "De docenten zijn bijna pesterig. Maar hier hebben de leraren respect voor ons. Veel fijner dus."

Dankbaar

De jongeren zijn zonder uitzondering heel dankbaar dat Nederland hen belangeloos heeft opgevangen. Alia: "Nederland, hartelijk bedankt voor de hulp aan Oekraïne, en specifiek voor Cherson. Dankzij de bijdrage van Nederland kunnen de huizen weer worden opgebouwd."