Het moet maar eens over zijn met de ongebreidelde stook van houtkachels, open haarden en vuurkorven in Haarlem en dan vooral in zíjn wijk, de Leidsebuurt. Met beleid in de tuin een klein vuurtje maken of zo nu en dan de haard aansteken, vindt Laurens Töning geen probleem. Dat plezier wil hij niemand ontnemen. Maar stoken bij windstil weer? "Dat is zó slecht voor de gezondheid dat er paal en perk aan moet worden gesteld."
Laurens Töning is van huis uit geen actievoerder. Hij en zijn vrouw Fabrine wonen met plezier in de Leidsebuurt. Een leuk huis hebben ze, vlak bij het centrum en ze zijn zó in de duinen of aan zee. Ze prijzen zich bovendien gelukkig met aardige wijkgenoten. Maar er is één ding dat hun woonplezier vergalt. "Je hoeft je hoofd maar buiten de deur te steken of de ongezonde lucht van houtkachels komt je tegemoet. En niet alleen buiten. Het dringt soms ook door naar binnen. Ik heb steeds vaker hoofdpijn", zegt Laurens. "Ik moet meer hoesten dan vroeger. Die lucht gaat overal inzitten. Als ik de kat oppak, ruik ik een brandlucht", vult Fabrine aan.
"Mensen die nooit antwoorden in de buurtapp, geven nu opeens een reactie. Dat zegt genoeg, het onderwerp leeft echt"
Een post in de buurtapp met de vraag of meer mensen overlast ervaren en of er animo is om een stookverbod te bepleiten, leverde 130 reacties op. Laurens: "Natuurlijk is niet iederéén het met me eens. Maar dat veel mensen die normaal nooit ergens op reageren in de buurtapp nu wél antwoorden, zegt voldoende. Het onderwerp leeft echt."
Petitie
Het heeft hem ertoe aangezet een petitie te beginnen die moet leiden tot een stookverbod op momenten dat de luchtkwaliteit volgens het RIVM slecht is, bijvoorbeeld als het windstil is en fijnstof daardoor in de wijk blijft hangen. Amersfoort is de enige Nederlandse gemeente die bij code rood (volgens de zogeheten Stookwijzer) branden van de open haard en het stoken van andere vuurbronnen verbiedt. "Dat is wat ik ook graag in Haarlem zou hebben", zegt Laurens. "Doe wat ze in Amersfoort doen!"
Haarlem doet het met het Schone Luchten Akkoord
Als het RIVM een stook-alert afkondigt, geldt in Amersfoort sinds een jaar een verbod op het aansteken van houtkachels en open haarden. Dat gebeurt bij code rood. Dan is er dusdanig weinig wind dat de rook lang blijft hangen. Amersfoort is de enige gemeente waar de maatregel geldt en gehandhaafd wordt.
Haarlem heeft in 2020 met negen provincies en 35 gemeenten het Schone Lucht Akkoord ondertekend. Hierin maken het rijk, provincies en gemeenten afspraken om de luchtkwaliteit te verbeteren. Dat moet ertoe leiden dat in 2030 wordt voldaan aan de eisen van de Wereldgezondheidsorganisatie voor fijnstof en stikstofdioxide. Gemeenten proberen dat te bereiken door vooral veel informatie en adviezen te geven over de effecten van houtstook.
Laurens Töning realiseert zich dat handhaving van het verbod een probleem is. Welke boa gaat bij windstil weer de deuren langs om te controleren of mensen de houtkachel aan hebben? Töning: "Ik begrijp dat dat moeilijk is. Maar eigenlijk is het te gek voor woorden dat het nodig is. Het gaat per slot van rekening om onze gezondheid en kwaliteit van leven. Dat vindt iedereen toch het allerbelangrijkste?"
"Gezondheid vindt iedereen toch het allerbelangrijkste"
Toegegeven, Laurens en Fabrine hebben zelf ook een open haard. Maar ze steken er zelden de brand in, laat staan op de momenten dat het niet waait en het fijnstof als een sluier in de nauwe straatjes blijft hangen. Laurens: "Ik vind dat je dat niet kunt maken ten opzichte van je buren. En trouwens, tachtig procent van de warmte verdwijnt door de schoorsteen naar buiten."
Rendement
Bij een houtkachel ligt het rendement aanzienlijk hoger, reden waarom meer mensen hun huis op díe manier óf met een pelletkachel verwarmen. Laurens: "Geld kan een rol spelen in het stookgedrag, zeker in deze tijd met de hoge energieprijzen. Ik kan dat niet goed inschatten en denk alleen: hout is ook duur. Maar ik denk vooral: er is niets belangrijker dan gezondheid. Dus ga ik de strijd aan. Het is misschien een lange weg. Nou, dat moet dan maar. Het is de moeite waard."
"Je weet dat de huizen hier dicht op elkaar staan"
In de buurtapp lopen de reacties op de oproep van Laurens Töning nogal uiteen. Veel mensen in de Leidsebuurt herkennen de brandlucht waar hij op doelt en storen zich eraan, al geldt dat zeker niet voor iedereen. Er zijn ook bewoners die de lucht een 'knus gevoel' geeft. Een enkeling wijst op de noodzaak van een filter of de keuze voor hout boven verwarming met gas omdat dat uit Rusland afkomstig zou zijn.
Een steekproef in de Leidsebuurt onder vijftien mensen levert ongeveer hetzelfde beeld op. De gemene deler is dat mensen merken dat er veel op hout wordt gestookt en vooral in de zomer veel barbecues en vuurkorven branden. Maar lang niet iedereen stoort zich eraan of heeft er last van. Een bloemlezing van de reacties van mensen (die niet bij naam genoemd willen worden):
"Je weet dat dat de huizen hier dicht op elkaar staan, dan heb je wat sneller last van elkaar. Volgens mij gaat het erom hoe gevoelig je bent voor overlast. Zelf heb ik er geen problemen mee."
"Ik ruik het zeker, vooral als het windstil is, blijft het hangen. Maar héél hinderlijk is het niet. Het is een beetje geven en nemen."
"Ik merk er heel weinig van. Misschien dat het aan de andere kant van de wijk erger is."
"Als je zo nu en dan stookt, is er toch niemand die daar moeite mee kan hebben? Een stookverbod? Wie gaat dat handhaven?"
Meer nieuws uit Haarlem e.o.?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit Haarlem en omgeving. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws.
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via NHNieuws.nl/Haarlem.
🔔 Download de app en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]