Kas (31) helpt Zandvoortse jongeren uit de problemen

It takes a village to raise a child. Als er iets is, dat Kas na vijf jaar straathoekwerk in Zandvoort heeft geleerd, dan is dat het wel. “Zeker als je nog jong bent”, weet hij. “Dan ben je nog kneedbaar, makkelijker te beïnvloeden. Daarna wordt het moeilijker om iemands gedrag en gewoontes te veranderen. De omgeving waarin iemand opgroeit, is allesbepalend.”

Een kind dat in Zandvoort opgroeit, doet dat in een bijzondere omgeving. Een natuurgebied als achtertuin, een strand om op uit te kijken. Maar ook: volop toerisme, zeker in de zomer, met bijbehorende verleidingen als horeca en coffeeshops. Een glas bier in de hand, een peuk in de mond. Het is een bekend tafereel op een zonnige dag in het centrum.

1 op de 3 jongeren rookt

Dat heeft gevolgen. Uit een rapport van GGD Kennemerland dat eerder deze maand uitkwam, blijkt dat het middelengebruik onder jongeren en jongvolwassenen in Zandvoort bovengemiddeld hoog ligt. Er wordt meer alcohol gedronken, meer gerookt, meer geblowd en meer harddrugs gebruikt vergeleken met de rest van Nederland. Een voorbeeld: bijna 1 op de 3 jongeren (16-25 jaar) rookt in Zandvoort. In de rest van Nederland is dit minder dan 1 op 5.

Tekst loopt door na de foto.

“Ja, dat herken wel ik”, zegt Kas, maar hij wil waken voor een verkeerd beeld van ‘zijn’ Zandvoort. Kas is geboren en getogen in de kustplaats. “Je moet oppassen dat je niet een heel dorp over één kam scheert. Ik heb de omgeving altijd als prettig ervaren en woon hier nog steeds met veel plezier. Sommige problemen die hier spelen, worden veroorzaakt door mensen van buitenaf. Als er gedoe is rond het strand in de zomer, dan komt dat meestal niet door jeugd uit Zandvoort.”

Zandvoort-Noord

Kas komt voor zijn werk veel in Zandvoort-Noord, waar de meeste problemen met eigen inwoners spelen. “Denk aan wapenbezit, dealen, overlast op straat. Dat zijn situaties die je hier meer dan op andere plekken in de gemeente signaleert. Er wonen gezinnen met een lagere sociaal-economische status en het is multi-cultureler. Dan kan het ook sneller botsen in de communicatie.”

“Ouders spelen een belangrijke rol”, stelt Kas, als hem wordt gevraagd naar de oorzaken van de problematiek. “En uiteraard de omgeving waarin iemand zich begeeft. Ik kan dat uit eigen ervaring vertellen. Mijn stabiele thuissituatie heeft mij beschermd tegen negatieve invloeden.”

Tekst loopt door na de foto.

“Ik zie mezelf wel als streetwise”, zegt Kas. Het is misschien wel de reden dat Kas weet door te dringen tot moeilijk bereikbare jongeren. “Jongeren waarmee ik in contact sta kunnen zich goed met mij identificeren. Het begint met gewoon op een groep jongeren afstappen. En tuurlijk, in het begin denken die ook: ‘Who the fuck is deze gast?’”

Opstellen van een cv

Geduld en een vertrouwensrelatie zijn essentieel. “Waar ik naar op zoek ben, is een concrete hulpvraag van een jongere. In groepsverband krijg je die niet zo snel. Vaak probeer ik dan eerst een-op-een met een jongere af te spreken. Dat kan gewoon in McDonald’s zijn. Soms begint het met het helpen opstellen van een cv, daarna komen er pas andere hulpvragen naar boven. Maar het komt ook voor dat het contact wordt verbroken en een jongere pas later weer bij je terugkomt.”

De hulpvragen zijn terug te voeren tot een aantal kernthema’s: financiën, huiselijke relaties, geestelijke gezondheid, huisvesting en werk en opleiding. Wanneer de situatie op die gebieden op orde is, is het middelengebruik ook makkelijker terug te schroeven. “Er wordt vaak geblowd om stress te verminderen”, ziet Kas. “Maar dat zorgt er ook voor dat je moeilijk je bed uitkomt en je verplichtingen nakomt. Dat moet je doorbreken.”

Tekst loopt door na de foto.

Dat wordt bemoeilijkt door social media, merkt Kas. “Mobieltjes hebben een negatieve invloed, honderd procent. Het probleem is dat jongeren onrealistische verwachtingen krijgen voorgeschoteld. Ze zien mensen van hun eigen leeftijd, badend in luxe.”

Crimineel geld verdienen

“Niks is onmogelijk, maar je moet wel realistisch zijn: rijk worden is in de meeste gevallen niet makkelijk en gaat niet snel. Tenminste, als je niet het verkeerde pad op wilt. Dat sommige jongeren dan via Instagram aanbiedingen krijgen om op een criminele manier geld te verdienen, maakt het er niet makkelijker op.”

Wat zet je daar tegenover? Het antwoord, volgens Kas: positieve rolmodellen in de wijk. “Ik werk naast Zandvoort ook in de gemeente Velsen. Daar In Velsen-Noord komt oudere jeugd naar het buurthuis. Die jongen hebben het inmiddels goed voor elkaar en dienen als inspiratie voor een volgende generatie. Dat zijn realistischere voorbeelden dan influencers op Instagram.”