Marcel (50) mag van gemeente onder brug wonen: "In de opvang voel ik me opgesloten"

Wie weleens met een bootje onder de Nollenbrug bij Alkmaar doorvaart, is het ongetwijfeld opgevallen: het tentenkamp dat daklozen daar hebben opgebouwd.

Een van de bewoners is Marcel, een man van vijftig die al vijftien jaar op straat leeft. Sinds een jaar woont hij met nog drie andere daklozen onder de brug. "Mijn vrouw ging bij me weg en nam de kinderen mee", vertelt hij. "Daarna ben ik ook mijn baan en uiteindelijk mijn huis kwijtgeraakt. Ik hoop ooit nog een huisje in Heerhugowaard te krijgen."

Urine en vliegen

Onder de brug ruikt het sterk naar urine. De grond ligt bezaaid met plastic afval en scherven van steen en glas. Er staan enkele tenten, wat stoelen en tafels en Marcel wijst een klein gasstelletje aan, waar het viertal mee kookt. Op het plastic zeil waar zijn slaapplek mee is afgedekt krioelen zo'n twintig vliegen. Al met al geen schoon en fijn onderkomen. En hoe zit dat straks in de winter, als het kouder wordt? "De vorige winter hebben we maar drie koude nachten gehad, dus dat komt goed. Het zou wel fijn zijn als de gemeente het hier weer eens komt schoonmaken", reageert Marcel. 

Sinds vorig jaar kunnen daklozen in de gemeente Alkmaar terecht bij een 24 uursopvang aan de Helderseweg. Met 47 privéslaapkamers, een ruime woonkamer met keuken en verschillende zithoeken hoopte de gemeente iedereen die nu gedwongen buiten moet ronddwalen van de straat te houden.

Maar van zo'n plek moet Marcel niets weten. "In de opvang voel ik me opgesloten. Hier ben ik vrij om te gaan en staan waar ik wil. De gemeente en de politie komen wel af en toe kijken, maar gedogen het."

Verslaafd of agressief

De gemeente laat weten dat het tentenkamp inderdaad wordt gedoogd, omdat 'deze mensen geen andere plek hebben om te verblijven'. "Deze mensen worden, indien ze daarvoor openstaan, ondersteund door medewerkers van het Vangnet & Adviesteam van de GGD en door de Presentiewerkers van Reakt."

Ook dnoDoen (daklozenstichting) is bekend met het viertal, geeft directeur Hil Rabenberg aan. Wat de exacte situatie van Marcel en de drie anderen is, kan ook hij niet zeggen.

"Er zijn mensen die het heel vervelend vinden om in groepsverband te worden opgevangen. Iets anders is er niet. Sommige daklozen zijn ook niet te handhaven, omdat ze verslaafd zijn of gevaarlijk gedrag vertonen naar begeleiders en cliënten. In zo'n situatie is iemand ook niet meer welkom in de opvang", legt hij uit.

Volgens de directeur van dnoDoen zijn er te weinig woonoplossingen voor dit soort situaties. Momenteel wordt in Heiloo geëxperimenteerd met 'Skaeve Huse'. Een project met twee kleine, eenvoudige woningen, die daklozen een laatste kans biedt niet op straat te belanden. Rabenberg zou dat graag op meer plekken in de regio willen zien. 

Meer tentjes

"Waar dit soort problemen zich eerst vooral in grote steden afspeelden, zie je nu dat deze negatieve ontwikkeling naar de regio is overgewaaid. In parken, onder bruggen en langs het spoor zie je steeds vaker dat daklozen ergens een tent hebben opgezet, dus de behoefte is er. Niet iedereen is te helpen, maar dat moeten we wel blijven proberen."

Alternatieve woonvoorzieningen zou het begeleiden van deze doelgroep ook een stuk vergemakkelijken, legt hij uit. "Je kunt mensen beter op die manier opvangen, omdat ze zichtbaar zijn. Dan kun je het beheersen en controleren. Zo kan er ook beter een oogje in het zeil worden gehouden."

Geen plek

Voorlopig lijkt zo'n alternatieve woonoplossing in Alkmaar nog een brug te ver. "In ons huidige beleidskader Maatschappelijke Opvang staat dat dit inderdaad voor een bepaalde groep daklozen, zoals hierboven al door dnoDoen beschreven, een oplossing kan zijn", reageert de gemeente. "Het is echter nog niet gelukt een locatie te vinden waarop we dat in onze regio kunnen realiseren. Behalve de 2 Skaeve Huse in Heiloo."