Gaan kabinetsplannen het grote woningtekort in Noord-Holland oplossen?

Noord-Holland heeft al een aantal jaren de ambitie om tot 2030 in totaal 191.000 woningen bij te bouwen. Maar makkelijk gaat dat niet. Stijgende rente, hoge bouwkosten en ook enorme groei van immigratie door vooral Oekraïners, zorgden ervoor dat het woningtekort de afgelopen jaren toenam. Van 4,1% in 2021 tot 5,8% in 2023. De grootste problemen zijn er in de omgeving van Amsterdam, het laagste tekort is in de regio Alkmaar.

Ondanks die tegenslagen gelooft de provincie dat het terugdringen van het tekort nog steeds haalbaar is. "We zijn als provincie constant bezig om onszelf en onze samenwerkingspartners uit te dagen om nieuwe manieren te zoeken om de woningbouw te versnellen", aldus een woordvoerder.

Voorbereiding bouwprojecten van 12 naar 2 jaar

Zo werd er 76,4 miljoen extra uitgetrokken om vaart te zetten achter de bouwplannen en staat de actieagenda wonen binnenkort op de agenda. Om de bereikbaarheid aan te pakken, innovaties te ondersteunen en een loket in te richten met deskundigen die gemeenten kunnen helpen.

Maar ook wordt er een pilot gestart om verschillende procedures voor een bouwplan tegelijk te laten verlopen en niet achter elkaar, wat nu nog gebeurd. "Dit kan in het meest gunstige scenario de voorbereiding van projecten van gemiddeld 12 jaar naar 2 jaar terugbrengen."

Kabinet: 7,5 miljard voor versnellen woningbouw

In het regeerprogramma van het kabinet staat als doel dat er landelijk 100.000 woningen per jaar gebouwd moeten worden. Daarvoor wordt de komende jaren 5 miljard euro uitgetrokken. En daarbovenop nog eens 2,5 miljard om nieuwe woningen goed bereikbaar te maken. 

Maar een groot deel van de leden van het NH Nieuws-panel twijfelen of de ambitie ook haalbaar is. Slechts 5% heeft hoge verwachtingen dat het woningtekort wordt aangepakt, 27% heeft die verwachting in redelijke mate. Maar de grootste groep verwacht er weinig van.

Het gebrek aan verwachting onder de panelleden komt niet zozeer door de plannen van het kabinet, maar vooral de lastige omstandigheden. Strenge stikstofregels, dure grondprijzen, hoge bouwkosten en ook wordt er gewezen naar immigratie. "Er komen steeds meer mensen naar Nederland, het is vechten tegen de bierkaai", aldus panellid Cisca uit Amsterdam. 

Woningtekort in 2024 tot nu toe iets ingelopen

Bij de provincie zijn ze een stuk positiever over de staat van de woningbouw op dit moment. "In de eerste helft van dit jaar zijn er 8.600 woningen bijgekomen. Dat is een toename ten opzichte van vorig jaar en daarmee is het tekort iets ingelopen. Het is nu zaak om dit de komende jaren door te trekken en te zorgen voor een structureel hogere bouwproductie."

De woordvoerder vervolgt: "Er zijn weinig woningbouwprojecten in Noord-Holland die vastlopen door stikstof. Het kan wel zijn dat er naar maatoplossingen gezocht moeten worden. Maar als het gaat om de kostenstijgingen, verstrekte bouwvergunningen en verkoopcijfers zien we sinds dit jaar juist positieve ontwikkelingen."

Knelpunten: elektriciteit, procedures en bereikbaarheid

Al zijn er nog wel knelpunten. Bijvoorbeeld de bereikbaarheid, lange vergunningsprocedures en het gebrek aan ruimte op het elektriciteitsnet. "Maar de bestaande woningbouwplannen kunnen gewoon doorgaan. Alleen bij nieuwe projecten die nu nog niet vaststaan kan het problemen geven. Maar we zijn volop bezig met het uitbreiden van ons elektriciteitsnetwerk", aldus een woordvoerder van Liander. 

Het kabinet heeft in het regeerprogramma verschillende plannen om de woningbouw te versnellen. Zo moeten er meer gebieden komen om te bouwen. En dat kan eventueel ook buitenstedelijk, iets waar de provincie tot nu toe niet aan wil.

Bouw in het groen niet populair

En dat geldt ook voor veel deelnemers van het NH Nieuws-panel, die natuur willen behouden. Net als Amsterdammer Mirjam voelen leden er meer voor de leegstand aan te pakken. "Eerst kijken naar lege woningen en ouderen helpen met doorstromen. Maar ook onbenutte ruimtes boven winkels, leegstaande kantoren en hotels bewoonbaar maken."

Bekijk in de grafiek hieronder hoe de panelleden aankijken tegen het bouwen in buitenstedelijk gebied (tekst gaat hieronder verder):

Daarnaast wil het kabinet ook bouwgrond betaalbaarder maken, maar ook via innovatie ervoor zorgen dat woningen in korte tijd gebouwd kunnen worden. Er wordt gekeken naar het beter benutten van leegstaande panden, het bouwen van meer middenhuurwoningen en meer seniorenwoningen. Daarnaast moeten procedures worden versneld, onder meer door het aantal bezwaarmogelijkheden te verminderen. 

Verdeeldheid over minder bezwaarmogelijkheden

Een voorstel waarover de panelleden verdeeld zijn. Waar de één vindt dat het inderdaad wel wat minder mag, zien anderen dat anders. "Een minister, Mona Keijzer die zelf tot aan de Raad van State heeft geproduceerd tegen bouwplannen in haar eigen buurt en dan zeggen dat anderen dat niet mogen?"

De Provincie is in eerste aanleg enthousiast over de kabinetsplannen. "We zien in het regeerprogramma veel punten terug die ook voor ons belangrijk zijn. Als provincie willen we met partners zoveel mogelijk woningen bouwen. Het is essentieel dat het Rijk ons hierbij helpt en in dit regeerprogramma worden hiervoor goede stappen gezet."

Provincie blij met kabinetsplannen voor woningbouw

Wel benadrukt de provinciewoordvoerder dat het belangrijk is dat regels voor langere tijd blijven gelden. En bovendien dat woningen met voorrang worden aangesloten op het elektriciteitsnet, maar ook op het wegennet en op het openbaar vervoer.

"Uiteraard moet nog blijken of deze maatregelen voldoende zijn om de grote opgave te lijf te gaan. Veel van de beoogde maatregelen moeten nog worden uitgewerkt. Maar we zien het wel als goede stappen in de juiste richting."