Is de West-Friese cultuur een vloek of zegen voor het welzijn van jongeren?

Familiegericht, betrokken, losgaan op de plaatselijke kermis, in het weekend met grote groepen veel alcohol drinken, weinig praten over gevoelens en hard werken. Dat is hoe de West-Friese cultuur door velen wordt getypeerd. Maar zijn West-Friezen echt zo stug en voelen jongeren zich daardoor mentaal slechter dan elders in Nederland? 

Volgens Corrien Waardenburg van de GGD met wie we over de cijfers spraken, gaat het mentale welzijn van jongeren al een langere tijd achteruit. “Meer jongeren ervaren stress en druk. De grootste stressfactor is school, daarnaast zijn prestatiedruk en problemen thuis. Zaken waardoor jongeren druk ervaren.”

Een duidelijke oorzaak is ook voor de GGD moeilijk te geven, geeft Waardenburg aan. "Mentale gezondheid is een heel complex iets."

'Gebied met eigen karakter'

Speelt de cultuur van West-Friesland hier een rol in? Peter Jan Margry is hoogleraar cultuurwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. “West-Friesland is een gebied met een eigen karakter. In dit soort gebieden merk je dat, hoe meer een gemeenschap met elkaar omgaat, hoe vijandiger er wordt gedaan als er buitenstaanders bijkomen. Al helemaal als er sprake is van een gesloten cultuur."

De Amsterdamse Anna Prins werkt al negen jaar als schoolpsycholoog op het Martinuscollege. “Ik vond de West-Friese cultuur in het begin wat stug, ik kon niet direct mijn aansluiting vinden. Mensen zijn hier wel eerder geneigd om zich terug te trekken en niet uit te spreken wat hun gevoel is. Voor mij is dat mijn werk, gevoelens uitspreken."

Filmmaker Leen van den Berg maakte twaalf jaar geleden de documentaire 'Het verdriet van West-Friesland' en kreeg als buitenstaander een goed beeld van de regio. "De geslotenheid viel op. In grote groepen werd er wel gepraat en gelachen, maar oppervlakkig. Veel van die dorpen zijn of waren gesloten gemeenschappen. Iedereen ging naar dezelfde school, zat op dezelfde voetbalclub en ging naar hetzelfde café.

'Focus op écht verbinden'

Dat de West-Friese cultuur gemoederen oproept, blijkt ook uit het aantal reacties van lezers. Geboren en getogen West-Friezen. Zo herinnert Michelle zich het gesloten karakter van de omgeving nog erg goed. “Emoties opkroppen is zo erg. En ik denk dat heel veel West-Friezen dat doen. Écht verbinden met elkaar, zonder alcohol, dat is waar de focus in West-Friesland wat mij betreft op mag liggen. Want uiteindelijk heeft iedereen daar behoefte aan.”

Pim* ziet juist voordelen van de cultuur waarin hij opgroeide. Hij wil de alcoholleeftijd juist weer verhogen naar 18 jaar, om de onzekerheid onder jongeren tegen te gaan. "Gelukkig mochten wij op ons vijftiende voor het eerst naar het café of dansschool en dronken daar een paar biertjes. In het weekend kon je zo even al die onzekerheden vergeten."

Het heeft hem juist goed gedaan. "Ik heb nu een goede baan, een gezond sociaal leven en een leuke vriendin, die ik in het uitgaansleven heb leren kennen. Zonder die drank had ik haar waarschijnlijk nooit durven aanspreken."

Ook warm, betrokken, familiair 

Prins ziet ook positieve kanten aan de West-Friese cultuur. “Ik heb wel gemerkt dat onder die buitenkant een warme, betrokken en familiegerichte binnenkant zit. Ik heb wel mijn plek gevonden en vind het heel fijn om hier te werken." 

Van den Berg vult aan: "Het heeft ook wel een lieve en kwetsbare kant, want de mensen kijken wel echt naar elkaar om."

* De naam van Pim is gefingeerd. Echte naam is bij de redactie bekend.